Mantelzorg: als je voor een dierbare zorgt

Er zijn in Nederland ontzettend veel mantelzorgers. Zij zorgen voor een ziek familielid of een vriend of kennis. Niet omdat zij ervoor betaald worden, of omdat zij geregistreerd zijn als vrijwilliger, maar gewoon, omdat zij hun naasten nu eenmaal willen helpen.

Wanneer ben je mantelzorger?

De overheid heeft bepaalde richtlijnen opgesteld die bepalen of iemand een mantelzorger is voor de wet. Ten eerste is het duidelijk dat degene die de mantelzorg verleent dat niet doet omdat het zijn of haar beroep is. Ook vindt er geen betaling voor de werkzaamheden plaats. Ook een vrijwilliger die op gezette tijden, en in georganiseerd verband voor iemand zorgt noemen we geen mantelzorger.

De laatste eis is misschien wel degene die het lastigst te toetsen en bepalen is. Onder mantelzorg worden namelijk geen taken beschouwd die je als ‘normaal’ kunt zien als het gaat om het omkijken naar familie of vrienden. Een lastige, want wat is normaal? Voor de een is dat zo nu en dan eens een boodschap doen, terwijl de ander het heel normaal vindt om een familielid dagelijks uit bed te helpen en alle maaltijden en medicijninname te verzorgen. Waar ‘normaal samenleven’ in mantelzorg is vaak lastig te bepalen.

Mantelzorger: zorg ook voor jezelf

Veel mensen die mantelzorg verlenen doen dit met volle overgave. Logisch, het gaat om de zorg voor een dierbare in een kwetsbare positie die de hulp hard nodig heeft. Zonder de mantelzorger kan het voor hem of haar bijvoorbeeld lastig worden om thuis te blijven wonen, of zouden regelmatige ziekenhuisopnames onvermijdelijk zijn. Het is dan ook niet voor niks dat er steeds meer aandacht komt voor mantelzorgers, en er regelingen komen om hun leven wat makkelijker te maken.

Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om gebruik te maken van ‘respijtzorg’, een aantal zaken die de zorg gedeeltelijk uit handen kunnen nemen. Er kan wat extra hulp aan huis komen, of zelfs een kleine time-out zodat de mantelzorger even op adem kan komen. Ook is het bijvoorbeeld mogelijk om ervoor te kiezen om alleen in de weekends de zorg door een beroepskracht te laten verlenen, zodat ook de mantelzorger een weekend heeft. Hard nodig, zo’n adempauze.

Als je langdurig mantelzorg verleent aan iemand die niet mobiel is, is het goed om ervoor te zorgen dat je ‘werk’ niet te zwaar wordt. Zorgprofessionals maken vaak gebruik van tilbanden en plafondliften, en het is helemaal niet gek om hier als mantelzorger ook voor te kiezen. In sommige woningen kunnen plafondliften worden ingebouwd, maar het is ook mogelijk om te kiezen voor een speciale mantelzorgwoning waarin deze al aanwezig zijn.